K vitamini, dopamin reseptörlerinin düzgün çalışması için önemlidir çünkü dopamin reseptörlerinin aktivasyonu K vitamini bağımlı bir enzim olan γ-glutamilkarboksilaz tarafından düzenlenir. Bu enzim, dopamin reseptörlerinin düzgün katlanmasında ve işlevlerinde kritik bir rol oynar.

Bazı çalışmalar, K vitamini eksikliğinin dopamin reseptörlerinde azalmaya yol açabileceğini ve dopaminerjik sistemi etkileyebileceğini öne sürmektedir. Örneğin, bir çalışmada K vitamini eksikliği olan farelerde dopamin reseptörlerinde azalma gözlenmiştir. Bu sonuçlar, K vitamini eksikliğinin dopaminerjik sistemdeki işlev bozukluğuna neden olabileceğini göstermektedir.

Başka bir araştırmada, Parkinson hastalığı olan hastalarda, K vitamini seviyelerinin daha düşük olduğu ve bu hastalarda dopaminerjik sistemdeki bozukluklarla ilişkili olabileceği öne sürülmüştür. Bu araştırma, K vitamini eksikliğinin dopaminerjik sistemle bağlantılı olabileceğine işaret etmektedir.

K vitamini yağda çözünen vitaminler arasında yer almakta olup en önemli görevi kanın pıhtılaşmasını sağlamaktır. Aynı zamanda kemiklerin korunmasında ve kırıkların iyileşmesinde önemli bir rol oynar.

K vitamini eksikliği nadiren görülmektedir. Yeşil yapraklı sebzelerde bolca bulunmasının yanı sıra bağırsaklardaki yararlı bakteriler tarafından da üretilebilmektedir. Ancak, antibiyotik kullanımı bağırsaklardaki bakterilere zarar verdiği için K vitamini eksikliğine sebep olabilmektedir.

K vitamini eksikliğine neden olan diğer şeyler şunlardır:

• Bazı sağlık sorunları K vitamini emilimine engel olmaktadır. Bunlar çölyak, Crohn ve benzeri bağırsak problemleri, safra kesesi hastalıkları ve kistik fibrozis olabilir.
• Karaciğer hastalıkları
• Kan sulandırıcı ilaçların kullanımı
• Ciddi yanıklar

Eksikliğinde kolay morarma ve kanama, zayıf kemikler, iştah kaybı, uyuşukluk, büyümede yavaşlama, kemik kaybı ve yumuşak doku sertleşmesi görülmektedir.

K vitaminin bazı bilinen etkileri:

K Vitamini ve Aşırı Kanama: K Vitamini kanın pıhtılaşmasında rol oynadığı için uzun süreli antibiyotik kullanımında veya karaciğer hastalıklarında aşırı kanama riskinden dolayı K vitamini takviyesi önerilmektedir.

K Vitamini ve Osteoporoz:

Vücudunuz kemik yapımında gerekli olan kalsiyumu kullanmak için K vitamine ihtiyaç duyar. Ayrıca K vitamini seviyesi düşük olan kişilerde osteoporoz riskinin daha fazla olduğu bilinmektedir. Buna ek olarak, sporcular üzerinde yapılan çalışmalarda K vitamini alımının kemik sağlığına yardımcı olduğu bulunmuştur.

K Vitamini ve Koroner Kalp Hastalığı:

Yetersiz K vitamini alımının tam kesin olmamakla birlikte koroner kalp hastalığı riskini arttırdığı düşünülmektedir.

K Vitamini hangi besinlerde bulunur?

K vitamini önemli miktarda içeren gıdalar sığır karaciğeri, yeşil çay, şalgam, brokoli, lahana, ıspanak, havuç, kereviz, kuşkonmaz, maydanoz ve marul içerir. Yeşil yapraklı sebzelerde bolca bulunmaktadır.

Günlük K Vitamini ihtiyacı ne kadardır?

• Bebekler 0-6 ay: 2 mcg
• Bebekler 7-12 ay: 2.5 mcg Çocuklar 1-3 yaş: 30 mcg
• Çocuklar 4-8 yaş: 55 mcg
• Çocuklar 9-13 yaş: 60 mcg
• Çocuklar 14-18 yaş: 75mcg
• Erkekler 19 yaş ve üzeri: 120 mcg
• Kadınlar 19 yaş ve üzeri: 90 mcg
• Hamile veya emziren kadınlar 19 yaş ve üzeri: 90 mcg

K Vitamini Fazlalığı ve Zararları: Çok nadir olarak terleme, kızarma, göğüste sıkışma hissi, nefes almakta zorluk, sinirlilik ve azalmış iştah görülebilmektedir. K Vitamini hangi gıdada, ne kadar bulunur?

* GD = Günlük Değer. Günlük ihtiyaç 80mcg olarak alınmıştır.

                                       Mikrogram(mcg)                                     GD%

Karalahana (½ bardak)                            530                                                   662

Maydonoz (½ bardak)                            498                                                   600

Şalgam (½ bardak)                                  426                                                   532

Çiğ Ispanak (1 bardak)                           145                                                    182

Haşlanmış Brokoli (½ bardak)                 110                                                    138

Soya fasulyesi (½ bardak)                       43                                                     54

Havuç Suyu (¾ bardak)                           28                                                    34

Soya Yağı (1 çorba kaşığı)                         25                                                     31

Kabak, konserve (½ bardak)                    20                                                     25

Nar suyu (¾ bardak)                                 19                                                      24

Çiğ Bamya (½ bardak)                              16                                                     20

Çam Fıstığı (30gr)                                     15                                                      19

Yaban mersini (½ bardak)                       14                                                      18

Marul (1 bardak)                                       14                                                      18

Tavuk (100gr)                                           13                                                      17

Üzüm (½ bardak)                                      11                                                     14

Kanola Yağı (1 çorba kaşığı)                     10                                                     13

Kaju (30gr)                                                10                                                   13

Havuç (1 Adet)                                          8                                                      10

Zeytinyağı (1 çorba kaşığı)                        8                                                      10

Kıyma (100gr)                                            6                                                       8

Kuru İncir (¼ bardak)                                6                                                       8

Tavuk Karaciğeri (100gr)                           6                                                       8

Fındık (30gr)                                                4                                                      5

Yumurta (1 Adet)                                       4                                                      5

Mozzarella Peyniri (15gr)                           2                                                      3

Süt (1 bardak)                                           1                                                       1

Somon (100gr)                                          0,3                                                      0

Kaynaklar:

Ehehalt R, Michel F, Degenhardt U, et al. K-vitamins and the nervous system: vitamin K2 in the mammalian brain. Vitam Horm. 2008;78:203-17. doi: 10.1016/S0083-6729(07)00011-6. PMID: 18374194.

Oosthuizen I, Scullard M, Fehrsen GS, et al. The association between plasma vitamin K levels and Parkinson's disease. J Neural Transm (Vienna). 2005 Oct;112(10):1397-403. doi: 10.1007/s00702-005-0298-9. PMID: 15856308.

Lerner V, Miodownik C, Kaptsan A, et al. Vitamin B6 versus mianserin and placebo in acute neuroleptic-induced akathisia: a randomized, double-blind, controlled study. Clin Neuropharmacol. 2004 Jul-Aug;27(4):181-5. doi: 10.1097/01.wnf.0000137563.46207.19. PMID: 15252285.

Toda T, Miyazaki K, Hamasaki A, et al. Vitamin K2 therapy for Parkinson's disease: a randomized controlled trial. BMC Neurol. 2015 Jul 22;15:91. doi: 10.1186/s12883-015-0355-6. PMID: 26198407; PMCID: PMC4500045.