Kalsiyum seviyeleri, dopamin salınımını ve sinir iletimini etkileyerek dopamin düzeylerini düzenler. Kalsiyumun sinir hücrelerindeki uygun seviyeleri, dopaminin doğru bir şekilde salınmasını ve iletimini sağlar. Bunun yanı sıra, kalsiyum kanallarındaki bozukluklar veya kalsiyum dengesindeki değişiklikler, dopamin sisteminde bozukluklara yol açabilir ve nörolojik hastalıkların gelişimine katkıda bulunabilir.
Sonuç olarak, kalsiyum ve dopamin arasında yakın bir ilişki vardır. Kalsiyum, sinir hücrelerinde dopamin salınımını düzenlerken, dopamin de beyindeki birçok işlevin düzenlenmesinde etkili olur. Bu iki molekülün uyumlu çalışması, sağlıklı sinir iletimi ve nörolojik fonksiyonların sürdürülmesi için önemlidir.
- Araştırma Makalesi: “Calcium and Dopamine Interactions in Substance Use Disorders: An Update”
- Yayın Tarihi: 2021
- Kaynak: Frontiers in Psychiatry
- Özet: Bu makale, kalsiyum ve dopamin arasındaki etkileşimleri, özellikle madde kullanım bozuklukları bağlamında ele almaktadır. Dopamin ve kalsiyum sinyallerinin bağımlılık süreçlerindeki rolleri ve mekanizmaları tartışılmaktadır.
- Araştırma Makalesi: “Calcium Signaling in Dopamine Neurotransmission and Its Pathological Implications in Parkinson’s Disease”
- Yayın Tarihi: 2019
- Kaynak: Cellular and Molecular Neurobiology
- Özet: Bu çalışma, kalsiyum sinyallerinin dopamin nörotransmisyonunda ve Parkinson hastalığındaki patolojik etkilerindeki rolünü incelemektedir. Kalsiyum homeostazının bozulmasının dopamin nöronlarındaki hasar ve Parkinson hastalığındaki dopamin eksikliğiyle ilişkili olabileceği üzerinde durulmaktadır.
Kalsiyum vücutta en bol bulunan mineraldir. İnsan vücudundaki kalsiyumun %99’u kemiklerde ve dişlerde bulunur. Kalsiyum minerali aynı zamanda kalp atımının düzenlenmesi, kanın pıhtılaşması, kas fonksiyonu ve sinir iletimi için gereklidir.
Yüksek miktarda kafein ve alkol tüketenlerde, D ve K vitamini eksikliğinde, fazla miktarda çinko ve alüminyum alımında, menopoz dönemi ve sonrasında kadınlarda, Crohn ve çölyak benzeri bağırsak hastalıklarında kalsiyum eksikliği görülebilir.
Eksikliğinde, başta kemiklerin zayıflaması ve dişlerin çürümesi gibi belirtiler görülmektedir. Bunların dışında saç ve tırnaklarda kırılmalar, kalp çarpıntıları, kas ağrıları ve kramplar, uyku sorunları, depresyon ve yüksek tansiyon görülebilmektedir.
Kalsiyum mineralinin bazı bilinen etkileri:
Kalsiyum ve Osteoporoz: Kalsiyum ihtiyacı 30 yaşından sonra artmakta olup yaşlandıkça daha çok kalsiyuma gereksinim duyulmaktadır. Özellikle östrojen miktarının azalmasına bağlı menopoz sonrası kadınlarda osteoporoz sorunu görülmektedir. Çalışmalar D vitamini ve kalsiyum alımının kemik kaybını önlemede yardımcı olabileceğini göstermiştir.
Kalsiyum ve Regl: Büyük çaplı bir çalışmada, günlük 1200 mg kalsiyum takviyesi alan kadınların menstrual döngü öncesi baş ağrısı, stres, huysuzluk ve yorgunluk gibi belirtilerinde %50 oranında azalma olduğu saptanmıştır.
Kalsiyum ve Yüksek Tansiyon: Yeterli miktarda kalsiyum alamayan kişilerin daha fazla yüksek tansiyon riski altında olduğu düşünülmektedir. Ancak bu konuda daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
Kalsiyum ve Kilo Yönetimi: Düşük kalsiyum alımı obezite için önemli bir risk faktörüdür. Yapılan bir çalışmada, yüksek kalsiyum ve düşük kaloriye sahip besinlerle beslenen obez farelerin, düşük kalsiyuma sahip düşük kaloriyle beslenenlere göre toplam vücut ağırlığı ve yağ kitlesinde daha fazla bir azalma olmuştur.
Kalsiyum ve Yüksek Kolesterol: Hayvanlar ve insanlar üzerinde yapılan bir çalışmada, günlük 1500 mg – 2000 mg arası kalsiyum takviyesi almanın kolesterolu düşürmeye yardımcı olabileceği düşünülmektedir.
Kalsiyum ve Raşitizm: Araştırmacılar raşitizmin D vitamini eksikliğinden kaynakladığını düşünüyordu. Ancak 2000 yıllarında yapılan yeni bir çalışma kalsiyum takviyeleri almanında raşitizme karşı etkili bir tedavi olduğunu göstermiştir.
Kalsiyum ve Kolon Kanseri: Kolon kanserini önlemede veriler biraz tutarsız olsada kalsiyum alımının rolü olduğu düşünülmektedir. Bu konu hakkında yapılan bir çalışmada, düşük yağlı süt ürünleri ağırlıklı beslenen kişilerin kolon kanserine yakalanma riskinde azalma olduğu tespit edilmiştir.
Kalsiyum hangi besinlerde bulunur?
Kalsiyum bakımından zengin besin kaynakları; başta yağı azaltılmış süt ve süt ürünleri olmak üzere somon, uskumru, sardalya gibi yağlı balıklarda, baharatlarda, lahana, bamya, ıspanak gibi sebzelerde, badem, fındık, fıstık gibi besin maddelerinde bol miktarda kalsiyum bulunmaktadır. Ayrıca küçük balıkların kemiği ile birlikte yenmesi ve hayvan kemiklerinin kaynatılmasıyla kalsiyumdan yararlanılabilir.
Not: Magnezyum minerali, D ve K vitaminleri kalsiyum kullanımı ve emilimi için gereklidir. Kalsiyum takviyeleri ile beraberinde kullanılması gerekir.
Günlük kalsiyum ihtiyacı ne kadardır?
- Bebekler 0-6 ay: 200 mg
- Bebekler 7-12 ay: 260 mg
- Çocuklar 1-3 yaş: 700 mg
- Çocuklar 4-8 yaş: 1000 mg
- Çocuklar 9-18 yaş: 1300 mg
- Erkekler 19 yaş ve üzeri: 1000 mg
- Kadınlar 19 yaş ve üzeri: 1000 mg
- Kadınlar 50 yaş ve üzeri: 1200 mg
- Erkekler 70 yaş ve üzeri: 1200 mg
- Hamile veya emziren kadınlar 19 yaş ve üzeri: 1000 mg
Kalsiyum Fazlalığı ve Zararları: Günlük kalsiyum alımı 2500 mg’ı geçmemelidir. Fazla miktarda alınması durumunda kabızlık, mide rahatsızlıkları, bulantı, kusma, iştah kaybı, sık idrara çıkma, böbrek hasarı, zihin bulanıklığı ve düzensiz kalp ritmi görülmektedir.
Kalsiyum hangi gıdada, ne kadar bulunur?
- GD = Günlük Değer. Günlük ihtiyaç 1000mg olarak alınmıştır.
Miligram GD%
Az yağlı yoğurt (225gr) 415mg 42
Mozzarella peyniri (42gr) 333mg 33
Sardalya (85gr) 325mg 33
Çedar peyniri, (42gr) 307mg 31
Yağsız süt (225gr) 299mg 30
Yarım yağlı süt (225gr) 293mg 29
Ayran (225gr) 284mg 28
Süt (225gr) 276mg 28
Somon (85gr) 181mg 18
Peynir %1 yağlı (225gr) 138mg 14
Haşlanmış şalgam (½ bardak) 99mg 10
Dondurma vanilyalı (½ bardak) 84mg 8
Çin lahanası (1 bardak) 74mg 7
Beyaz ekmek (1 dilim) 73mg 7
Kepekli ekmek (1 dilim) 30mg 3
Çiğ brokoli (½ bardak) 21mg 2
Bir yanıt yazın